در این میان اما به نظر می رسد چالش اصلی كشورها در راه پی ریزی توسعه پایدار و همه جانبه علاوه بر ضرورت در تغییرات بنیادین در شیوه های آموزش همانا نبود دانش روز، سیاست گذاری مناسب، مهارت و برخورداری از زیرساخت های مورد نیاز است از این رو این سؤال به طور جدی مطرح است كه دستیابی به جامعه دانایی محور نیازمند چه ساز و كارهایی است؟
در پاسخ به این پرسش به نظر می رسد گام نخست تغییر در رویكردهای آموزش است برای سال ها و سالها فرایند یاددهی- یادگیری منحصر به محیط مدرسه و تعامل شاگرد و معلم بود. در این فرایند معلم به عنوان یگانه منبع انتقال دانش و میراث فرهنگی مورد انتظار جامعه به شاگردان مطرح می شود.
شاگردان در این شیوه در فرایند یاددهی- یادگیری نقشی منفعل داشتند و این معلم و یا در تعریف كلی تر نظام آموزشی بود كه در فرایندی یكسویه به صورت متمركز و از بالا به پایین طبق نیازها و اولویت هایی كه برنامه ریزان تعریف كرده بودند، دانش آموزان را تربیت می كرد. این نگرش كمابیش تا دهه ۶۰ میلادی حاكم بود، اما نخستین تردیدها در این شیوه از سال های میانی دهه ۶۰ میلادی آغاز شد و به ناگهان از اواخر این دهه تغییر نگرش عمده ای در میان كارشناسان امور آموزشی رخ داد كه عمده ترین زمینه اختلاف، اهمیت نقش دانش آموز در فرایند یاددهی- یادگیری بود.
كارشناسان امر به زودی به این واقعیت دست یافتند كه اصولا زیربنای هر نوع توسعه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی توسعه انسانی است و توسعه انسانی با ارتقاء فرهنگ در جامعه و از طریق آموزش و پرورش امكان پذیر است، بنابراین انسان محور توسعه است و هرگونه تحول اجتماعی با نگرش ویژه به نیروی انسانی معنا و مفهوم می یابد.
به دنبال چنین تغییر نگرشی دیگر مدرسه و معلم تنها منبع یادگیری و انتقال دانش نبود و به زودی با انفجار اطلاعات و شكل گیری ابزار نوین ارتباطی و اطلاعاتی نظیر ماهواره ها، تلویزیون های كابلی و بعدها اینترنت، نظام مدرسه و معلم تنها به عنوان یكی از منابع یادگیری تعریف شد.
به این ترتیب شیوه نوین یادگیری مبتنی بر نقش فعال فراگیر با حضور و مشاركت دانش آموز رواج یافت و روز به روز طرفداران بیشتری پیدا كرد. 
در این روش دانش آموز در یادگیری نقش دارد و به سهم خود به وجودآورنده دانش خویش است و چون آزادانه دست به انتخاب می زند، نسبت به آن چه كه به دست می آورد متعهد است. در این روش تدریس یك تعامل است كه سازگاری و انطباق كودك با مدرسه و نظام آموزشی را به ارمغان می آورند.
معلم خوب از تجارب شخصی خود بیرون می آید و در دنیای دانش آموز سهیم می شود. تحول نظام آموزشی از معلم محور به دانش آموز محور، اما به معنای نادیده انگاشتن نقش معلم در فرآیند تدریس نیست، بلكه در این نوع نظام تعلیم و تربیت، نظام آموزشی به سوی درك و فهم نیازهای دانش آموز حركت می كند نه ارضای آنها، در ارضای نیاز و اشباع آن خطر وابستگی و عدم رشد وجود فرایند یاددهی- یادگیری با این رویكردها یك یادگیری فراگیر محور است كه به دانش آموز فرصت انتخاب كردن، شرح دادن و كشف پدیده ها را می دهد در این رویكرد دانش آموز خود جزیی از فرایند آموزش است، لذا با منابع گوناگونی همچون كتاب های مرجع مجلات و دیگر رسانه های گروهی، فیلم، نوارهای شنیداری و دیداری، نرم افزارهای رایانه ای نقشه ها و منابع اجتماعی مثل كتابخانه ها، موزه ها، سازمان ها و كتابخانه ها آشنا می شوند و شیوه بهره برداری و استفاده كردن از آنها را فرا می گیرد.
دانش آموزان با این روش تشویق می شوند تا در محیطی غنی از منابع كه در آن افكار و احساسات مورد احترام است، اطلاعات مورد نیاز خود را انتخاب و در فرایند یادگیری به استقلال فردی دست یابند. به این ترتیب معلم با سهیم كردن دانش آموز در یك فرایند آموزش، فرصت بیشتری برای یادگیری و كار انفرادی یا گروهی در اختیار دانش آموزان قرار می دهد، همچنین این امكان را فراهم می آورد كه هر دانش آموز با میزان توانایی های خود پیش برود و هر زمان كه فرصت یافت در زمینه هایی كه مشكل است. هم وقت بیشتری بگذارد و یا از مواد آموزش استفاده بیشتر ببرد. در پایان به پاره ای از ویژگی ها و برتری های نظام آموزش شاگردمحور اشاره می شود:
۱) از آن جا كه كلاس دانش آموز محور است، معلم بسیار فعال از گروه ها به گروه دیگر سركشی می كند و امور آموزش دانش آموزان را تحت نظرات و هدایت قرار می دهد.
۲) معلم با مدیریت در كلاس درس یك رهبر انعطاف پذیر است كه به دانش آموزان امكان می دهد مسئولیت بیشتری در فرایند خود به عهده بگیرند و حتی سبك تدریس خود را تعیین كنند.
۳) در این شیوه آموزش ارزشیابی متفاوت است و به ارزشیابی مستمر توجه بیشتری می شود، دانش آموزان با همه مقایسه نمی شوند، بلكه هر دانش آموز با خودش مقایسه می شود.
۴) ارزشیابی با رویكرد حل مسئله (بدون كاغذ و مواد) چك لیست مهارت های مورد انتظار و تغییرات مطلوبتر باید در نگرش ها ایجاد شود، در كانون توجه قرار می گیرد.
۵) روش بحث و گفت و گو برای دستیابی به راه حل مورد توجه است.
۶) در فرایند آموزش مبتنی بر شاگردمحوری، دانش آموز احساس مسئولیت بیشتری می كند و در طول دوران تحصیل كمتر دچار پوچی و توجیه نبودن در خصوص علت یادگیری می شود.
۷) در این روش فراگیران تشویق می شوند كه به نقطه نظرات دیگران احترام بگذارند.
۸) مهارت های فراگیران از قبیل (مهارت مشاهده، ثبت مشاهده، تفكر فراگرا، كاوشگری، كاربرد ابزار و فرضیه سازی تقویت می شود.
۹) به رابطه میان علم فناوری و بازتاب آن در جامعه و محیط زیست پی می برند.
۱۰) یادگیری ها در این روش عمیق تر و پایدارتر است. 
علی رغم همه توصیف هایی كه شد موانع متعددی در راه اجرایی شدن چنین نظام آموزش به ویژه در كشور ما دیده می شود از جمله این موانع می توان به فربه و عدم انعطاف پذیری نظام آموزش اشاره كرد، نبود زیرساخت های لازم، فقر مدارس در خصوص بهره مندی از مواد و لوازم سخت افزاری و نرم افزاری آموزش، نگاه صرف مصرفی به دستگاه بسیار پراهمیت و تأثیرگذار تعلیم و تربیت، مقاومت برخی معلمان در برابر این شیوه با این پیش زمینه كه نقش آنان در فرایند یادگیری نادیده انگاشته می شود و نبود كارشناسان متخصص علوم تربیتی به عنوان همكار و پیش برنده نظام آموزش در این خصوص قابل اشاره است.