سهم ایران از بازار ۴۰۰میلیارد دلاری، تنها یک درصد است

«ظاهر آراسته کن تا بر دل نشینی »؛ کارشناسان معتقدند این ضرب المثل قدیمی راز موفقیت در فروش محصولات به بازار رنگارنگ جهانی است.

تهران اقتصاد برتر – ۲۱ خرداد ۱۳۹۳:

تجار موفق دنیا معتقدند کالا با بسته بندی شیک، طراحی نوین و البته با کیفیت خوب و قیمت رقابتی، همان چیزی است که نگاه مصرف کننده مشکل پسند دهکده جهانی را می رباید .نکته‌ای که تولید کنندگان ایرانی از اهمیت آن غافل هستند و سود این کم‌توجی دلارهایی است که به جیب کشورهای دیگر می‌رود.

نمونه آشکار این مساله صادرات مجدد طلای سرخ و خرمای ایران توسط دیگر کشورهاست به گونه‌ای که اگر پا از مرزهای جغرافیایی ایران فراتر بگذارید، جهانیان، زعفران را با نام اسپانیا می‌شناسند هر چند که ایران بزرگترین تولید کننده آن است.

در روزهای اخیر رسانه‌های مختلف به تحلیل میزان زیان و فرصت‌های اقتصادی از دست رفته ایران از غفلت در بسته‌بندی پرداختند اما چیزی که در این گزارش‌ها مغفول ماند، جایگاه صنعت بسته‌بندی، چشم انداز، الگوهای موفق و راهکار اعتلای این صنعت است که اقتصاد برتر در این گزارش به آنها پرداخته است.

اهمیت صنعت بسته بندی

در استاندارد انگلیس، واژه بسته‌بندی به‌عنوان هنر یا عملیات مورد استفاده در آماده‌سازی کالا برای حمل، نگهداری و یا تحویل به مشتری تعریف شده است.کارشناسان در تعریف بسته‌بندی می‌گویند: یک سیستم که زمان تهیه کالا را جهت انتقال، توزیع، ذخیره، خرده فروشی و مصرف کاهش می دهد. همچنین بسته بندی یک مفهوم تضمین کننده برای تحویل مطمئن کالا به آخرین مصرف کننده در شرایط مطلوب و با حداقل هزینه است.

یکی از مهمترین نقش‌های بسته ‌بندی ایجاد ارزش افزوده در محصولات است.بر اساس اطلاعات موجود، متوسط هزینه بسته بندی ۱۰ درصد قیمت تمام شده کالاهای صادراتی است اما تا حدود ۹۰ درصد می‌تواند سبب ایجاد ارزش افزوده شود.ارزش افزوده از دو بعد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، بعد ملی که سبب افزایش سطح درآمد ملی می گردد و بعد بین‌المللی که سبب افزایش ارزش محصولات صادراتی شده و اثر مثتبی بر تراز بازرگانی کشور می‌گذارد.

چشم‌انداز صنعت بسته ‌بندی

به گزارش سازمان جهانی بسته بندی ارزش بازار بسته‌ بندی در سال ۲۰۱۰ بیش از ۳۹۵ میلیارد دلار بود که با بهبود اقتصاد جهانی پیش‌بینی می‌شود با میانگین رشد سالانه ۳ درصدی ارزش این بازار به ۴۵۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ افزایش یابد.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد بسته‌ بندی مواد غذایی با ۵۱ درصد همچنان بیشترین سهم را از ارش کل بازار بسته ‌بندی جهان داشته باشد.پس از مواد غذایی، نوشیدنی‌ها با ۱۸ درصد، محصولات بهداشتی با ۶ درصد و محصولات آرایشی با ۵ درصد قراردارند.اما به راستی سهم ایران از این بازار چقدر است؟

صنعت بسته‌بندی در ایران متولی مشخصی ندارد و این صنعت زیر مجموعه صنعت بزرگ چاپ است.کارشناسان معتقدند که این مساله باعث شده تا آمار دقیقی از ارزش بازار بسته‌ بندی وجود نداشته باشد چرا که آمار این بخش با آمار چاپ کتاب و بروشور و..آمیخته است.

سهم یک درصدی از بازار جهانی

محمدعلی حقی مدیر یکی از شرکت‌های بسته‌بندی در این باره می‌گوید: در حالی که بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی خود را به واسطه توسعه و پیشرفت صنعت چاپ و بسته بندی به دست می آورند، اما سهم ایران از بازار تجارت جهانی این صنعت به قدری ناچیز است که نمی توان برآورد مشخصی از اعداد و ارقام مرتبط با آن استخراج کرد.

وی ارزش چاپ و بسته بندی در جهان در سال‌های گذشته را معادل ۴۲۴ میلیارد دلار اعلام کرده و می‌افزاید: قاره آسیا ۲۷درصد از سهم بازار جهانی به ارزش ۱۱۴ میلیارد دلار را به خود اختصاص داد ه است.از سهم بازار آسیا ، ژاپن با ۴۸درصد به ارزش ۵۵ میلیارد دلار، چین با ۳۲درصد به ارزش ۳۶ میلیارد دلار، هند با ۱۲درصد با ارزش ۱۴ میلیارد دلار بیشترین سهم را دارند.باقیمانده بازار آسیا ۸درصد به ارزش ۹ میلیارد دلار می‌شود که سهم ایران کمتر از ۱ درصد است.

حال این پرسش مطرح می‌شود که چگونه می‌توان صنعت بسته‌بندی را به جایگاه واقعی خود رساند؟

یک الگوی موفق جهانی

در سال‌های گذشته پنج شرکت بزرگ بسته‌بندی جهان شامل دو شرکت آلمانی، دو شرکت انگلیسی و یک شرکت آمریکایی با ادغام در یکدیگر، یکی از بزرگترین مراکز چاپ و بسته بندی جهان را به نام شرکت اکسپو پک هلدینگ در لوکزامبورگ تأسیس کردند که با حدود ۹هزار نفر پرسنل و بیش از ۶۳ مرکز بسته بندی جهانی و پیش‌بینی درآمد ۲٫۵ میلیارد دلاردر سال، تبدیل به غول صنعت بسته‌بندی جهان شدند.

حقی درباره این تجربه موفق می‌گوید: این هولدینگ تحت نظارت یک مدیر آمریکایی به عنوان مدیر ارشد اجرایی، اداره می‌شود.نکته مهم این که این هولدینگ، نیروی کار خود را از چین و هند، نقدینگی را از ژاپن با بهره صفر درصد، تیم تحقیق و توسعه خود را از آمریکا و انگلیس تأمین کرده و برای عدم پرداخت مالیات مکان اصلی خود را در لوگزامبورگ تعیین کرده است.

وی با اشاره به عقب ماندگی های صنعت بسته‌بندی در ایران می‌افزاید: صنایع چاپ و بسته‌بندی کشور برای رقابت با رقبای خارجی خود باید مورد حمایت قرار گیرند.باید به این صنعت کمک شود تا در مدرسه تجارت جهانی ثبت نام و تحصیل کند.

http://eghtesadbartar.ir/